Opduwer Trochwrotter

De aansluitingen op de koelwaterbuis onder de boot komen precies onder de motorfundatie uit. Ik had al eerder gesteld dat dat problemen zou gaan opleveren en inderdaad heeft het een paar uurtjes denk en prutswerk gekost om hier iets op aan te kunnen sluiten. Dat de buiseinden die in de boot steken niet mooi glad zijn helpt ook niet want dat sluit alle oplossingen met vaste klemkoppelingen en snijringen uit de CV-wereld uit, alleen een koppeling van flexibel materiaal (a.k.a. slang) is een mogelijkheid. Uiteindelijk vond ik blauwe “Silicone” verloopbochten uit de autowereld die speciaal bedoeld zijn als universele koelwateraansluitingen op automotoren. Dit past perfect. Aan de andere kant zijn ze aangesloten op standaard diameter dikke koperbuis, alles vastgezet met dubbele slangklemmen. Het is de bedoeling de rest ook nog in koper uit te voeren (maar op het moment is het nog tuinslang). Ook voor wat betreft het koelwaterreservoir heb ik een snelle tijdelijke oplossing gekozen. Hier moet nog eens een RVS tankje ofzo voor komen maar voorlopig is dit een tweedehands kunststof jerrycan. De koelwaterpomp op de motor zuigt het koelwater hieruit aan en perst het door de motor, daarna door de koelbuis onder de boot door waarna het terugstroomt in het reservoir. Ik wil nog een kortsluitmogelijkheid maken zodat water na de motor (deels) direct terug kan vloeien naar het reservoir als het te koud is. Voor controle moet er dan eigenlijk ook nog een thermometer (analoog, want geen stroom aan boord) en een stromingsverklikker in het systeem, maar dat zijn plannen die allemaal wat naar de toekomst verschoven zijn. Van origine werd de motor trouwens gewoon rechtstreeks met buitenwater (kanaalwater) gekoeld.

Ik heb er niet zoveel foto’s van want het zit allemaal uit het zicht (en ziet er niet zo professioneel uit).

Voor de proeftewaterlating heb ik het systeem doorgespoeld met schoon water. Wat eruit komt is grotendeels groen-blauw en later zwart van kleur. Om het water later te vervangen door water met antivries is wat ingewikkelder want daarvoor moet het systeem eerst leeg. Er is geen aftapkraantje op de koelwaterbuis en de boot op de kop houden valt ook niet mee. Dan maar een paar gaatjes boren, water eruit laten lopen en dan weer dichtlassen.

De koelbuis melken

De koekoek is nodig omdat de motor anders niet onder het dak past. Met het vliegwiel bijna tegen het vlak zou het misschien net passen als er geen koelwaterleiding bovenuit de kop van de motor zou komen. De andere functie is het afvoeren van de warmte bij het warmstoken van de gloeikop. Ergens in een van de eerdere prehistorische updates staat nog een kartonnen model van de koekoek. Hij is uiteindelijk ietsje breder en platter geworden. De luikjes zijn gevouwen door Greijdanus Staalbouw. Dat scheelt mij in elk geval weer, anders had ik er strips of hoekprofielen aan moeten lassen.

Koekoek met versgevouwen luikjes

Mij rest alleen nog het aflassen en het maken van een paar scharnieren.

Gelast en scharnieren gemaakt

Doorwaaistand

Uithouders en raampjes staan nog op de verlanglijst. De koekoek is ten opzichte van het oude luik wat hier zat iets naar achteren verschoven en een beetje breder geworden.

Dak en koekoek hecht verbonden.

Een paar roestgaten in het dak had ik al eerder gerepareerd dus hiermee was het laswerk aan het dak klaar. De binnenkant van het dak heb ik meteen maar geschilderd zodat ik straks niet boven mijn hoofd hoef te schilderen

Gebroken wit voor wat extra licht in de boot

En zo ziet het er dan compleet uit.

Het past nog

Zo nu en dan controleer ik de pootjes waar de boot mee op de trailer staat. Deze pootjes heb ik zelf gemaakt en worden nogal zwaar belast. Gelukkig heb ik daar nog nooit gescheurde lassen en dergelijke gevonden, maar dit keer vond ik wel wat anders. Door de jaren heen hebben verschillende bootjes hun winterperiode op deze kar doorgebracht en schijnbaar moest voor één van die boten een paar hoeken uit de dwarsliggers van de kar gehaald worden. Dat heeft ze natuurlijk nogal verzwakt en precies in een van die gaten vond ik een scheur.

Dat’s niet goed.

Met boot en kar de weg op met zo’n scheur in een van de balken durfde ik niet aan dus dat moest gerepareerd worden. Eerst maar even een extra steuntje eronder om de belasting eraf te halen.

Tijdelijk steuntje

De scheur uitgeslepen en gelast en er nog een extra plaatje overheen gelast. Ik had liever een plaatje aan de bovenkant gezet maar daar kon ik niet bij.

Pleister

Het bestaande roer was doorgeroest en ook te klein, namelijk minder hoog dan de schroef. Als er dan toch een nieuwe gemaakt moet worden dan maar kijken of ik de roerwerking wat kan verbeteren. Mijn eerste plan was om een “flaproer” te maken. Hierbij zit een extra flap achteraan het roer die meestuurt en zo de stroming langs het roer nog een extra zetje meegeeft, zie hieronder voor een voorbeeld (bij een iets grotere boot).

Voorbeeld flaproer

Nadeel van een flaproer is de hoeveelheid scharnierende en schuivende delen onder water, wat problemen kan geven met smering en roesten en vastlopen en ellende. Ik had bedacht de scharnieren te maken van kunststof met een RVS scharnierpen maar uiteindelijk werd het me toch te ingewikkeld. Ik had al wel een blok kunststof gehaald, wat nu in gebruik is in de keuken als supersterke snijplank.

Een andere optie met veel minder bewegende delen is het vissenstaartroer (ook wel bekend onder de naam Schilling-roer) waarbij de doorsnede van het roer lijkt op een vis. De bedoeling is dat de waterstroom het roeroppervlak volgt door de vliegtuigvleugelvorm, zodat het bij een grote roeruitslag niet een grote bak turbulentie wordt. De staart zorgt voor het extra zetje bij het maken van scherpe bochten.
Goed ontworpen zouden beide principes even goed moeten werken. Mijn eigen product is gebaseerd op diverse foto’s en tekeningen die ik op internet gevonden heb dus hoe goed die zal voldoen moet nog blijken.
De vorm van het roer wordt bepaald door twee visvormige profielen, getekend op de computer, waar de huidplaten omheen gebogen worden. Aan de voorkant zit een buis voor het bolle profiel en boven en onder twee platen om de waterstroom te geleiden. De achterkant was nog even de vraag. Bol is misschien aeroaquadynamisch het beste, hol staat wel interessant. Het is gewoon plat geworden, lekker simpel.

Twee visjes gemaakt

Natuurlijk was het restant 3 mm plaat dat ik had net niet groot genoeg, vandaar dat een van de beide huidplaten uit twee aanelkaar gelaste stukken bestaat. Bij het buigen van de platen om de profielvisjes heen ging er wat mis. In plaats van dat de huidplaat naar het visprofiel boog, boog het profiel naar de plaat toe. Gevolg: roer krom. Stom, even niet nagedacht en gewoon dom doorgedrukt natuurlijk.

Roer met kromme staart

Met wat moeite en een grote tang rechtgebogen en versterkingen aangebracht. Daarna gewoon steeds een stukje buigen en dan vasthechten. Alleen het laatste holle stuk was wat lastiger. Er moest een hoop lijmtangen aan te pas komen om de platen in model te drukken en te houden. Ik kon er ook niet meer bij met de lastoorts dus gaten geboord ter hoogte van de profielen en zo van buitenaf de platen aan de profielen gelast. Met de boven- en onderplaat erop is het lekker stevig geworden.

Versterkingen aangerukt en met de andere huidplaat

Meer lijmtangen is beter

Het roer moet losgehaald kunnen worden om de schroefas te kunnen verwijderen (mocht dat ooit nodig zijn) maar ook om de schroef eraf te kunnen halen. Hiervoor heb ik een flens gemaakt tussen roerkoning (roeras) en roerblad. De koning steekt nog een eindje voorbij de flens in een precies passend gat zodat deze en niet de flensbouten op buiging of afschuiving belast worden.

Flenskoppeling met de roeras in aanbouw

De hak, waar het roer aan de onderkant in draait, had ook zijn beste tijd gehad en de ruimte met de grotere schroef was ook wel erg krap. De nieuwe hak moest wel sterk zijn omdat dit punt verreweg het diepst steekt en daarom als eerste de grond raakt bij een ongeplande stranding. Om het nog wat moeilijker te maken moest het scharnierdeel van de hak ook losgemaakt kunnen worden want met het grotere roer is er niet genoeg ruimte meer om het roer bij het verwijderen omhoog te drukken en zo ‘uit te haken’.

Oude hak

Onderdelen van de nieuwe hak

Schroefdraad onder water is niet ideaal, het zal waarschijnlijk vastroesten en de bouten zullen doorroesten. Ik denk dat ik genoeg overdaad aan RVS boutjes gebruikt heb om een zekere veiligheidswaarde in te bouwen. Als het niet bevalt kan ik het altijd nog weer aanpassen.

Schroefdraad tappen in het wegneembare roerlager

Nieuwe roer compleet

Dit is de haakse overbrenging naar de roerkoning. Ik heb nog een schoortje achter de bevestiging gelast ter versteviging want er zat nog wat beweging in.

Het kettingwiel dat ik als spanwiel gebruikte vervangen door een spanrol van een distrubutieriem uit mijn auto (ja, daar nieuwe ingezet). De ketting bleef namelijk hangen in het tandwiel omdat de uitlijning niet perfect was.

Uit de eerste proefvaart blijkt dat het stuureffect nog niet bijzonder groot is. Dat kan ook met de te kleine spoed van de schroef te maken hebben waardoor er niet zoveel water om het roer stroomt. Teveel stuureffect is ook niet goed natuurlijk, je wilt ook nog rechtuit kunnen varen zonder steeds te moeten corrigeren. Het schroefeffect was daarentegen wel duidelijk merkbaar, ik denk dat ik de boot kan keren door, op een niet al te smal kanaal, alleen maar achteruit te slaan.